Jedzenie intuicyjne (ang. intuitive eating, IE) to wsłuchanie się w swój organizm i odpowiadanie na jego potrzeby. Nie zajadanie emocji, nie przejadanie się, nie jedzenie w pośpiechu, ale reagowanie na uczucie głodu. To coś nieco innego niż świadome jedzenie (ang. mindful eating), ale równie ważne i niezbędne w procesie poprawy relacji z jedzeniem i sobą samym.
Świadome jedzenie
Świadome jedzenie polega na trafnym odczytywaniu sygnałów swojego organizmu. To koncentracja na tu i teraz. To dokładne przeżuwanie każdego kęsa posiłku, delektowanie się smakiem. To nie jedzenie w pośpiechu, przed telewizorem czy komputerem, a w spokojnej, przyjaznej atmosferze pozwalającej na docenienie posiłku, który właśnie spożywamy.
Jedzenie intuicyjne
Jedzenie intuicyjne to traktowanie subiektywnych odczuć jako jedynych wskaźników potrzeb pokarmowych. To rezygnacja z ograniczeń dietetycznych, a uwrażliwienie na fizjologiczne wskaźniki głodu i sytości. Świadome jedzenie jest
10 zasad jedzenia intuicyjnego
1. Odrzuć mentalność dietetyczną. Wyrzuć wszystkie książki i czasopisma z okładkami krzyczącymi „Jak zgubić 10 kg w tydzień”. Nie masz obowiązku wiecznie się odchudzać. Nie musisz w restauracji zamawiać sałatki, a w kinie popijać wody, kiedy Twoi znajomi zajadają się popcornem. Nie koncentruj swojego życia wokół o d c h u d z a n i a s i ę. Jem zdrowo, ponieważ dbam o swój organizm, a redukcja masy ciała jest tylko efektem ubocznym.
2. Wsłuchaj się w swój organizm i uszanuj swój głód. Pamiętaj, że Twoje ciało powinno być dobrze odżywione. Nie dopuść do tego, żeby czuć zbyt duży głód – może to doprowadzić do napadów jedzenia i, co za tym idzie, przejadania się.
3. Popracuj nad zdrową relacją z jedzeniem. Nie traktuj jedzenia jako swojego wroga, bo każdy organizm potrzebuje pożywienia, by prawidłowo funkcjonować. Pozwalaj sobie na przyjemności od czasu do czasu, nie karz się za to, że zdarzyło Ci się zjeść coś niezdrowego.
4. Nie daj się policji żywieniowej! Nie bądź dumny/a z tego, że zjadłeś/aś danego dnia bardzo mało kalorii, nie wymyślaj sobie od najgorszych, bo zjadłeś/aś ich za dużo. To, ile danego dnia spożyłeś/aś kalorii zupełnie nie świadczy o tym, jakim jesteś człowiekiem.
5. Odkryj przyjemność z jedzenia. Delektuj się smakiem potrawy, którą lubisz, na talerzu, który Ci się podoba, w miejscu, w którym dobrze się czujesz.
6. Poczuj sytość. W pierwszej kolejności zaufaj sobie: Twój wybór tej akurat potrawy był odpowiedni dla Twojego organizmu. Następnie wsłuchaj się w swoje ciało i sygnały, które Ci ono daje. W trakcie jedzenia przerwij na moment i zastanów się, jak bardzo jesteś jeszcze głodny/a.
7. Poradź sobie ze swoimi emocjami. Zauważ, że nadmierne restrykcje żywieniowe mogą prowadzić do odwrotnego efektu: utraty kontroli i zajadania emocji. Znajdź inne czynności, które Cię uspokajają w trudnych chwilach.
8. Szanuj swoje ciało. Tak samo, jak ludzie mają różne rozmiary stóp, tak samo będą mieć różne sylwetki. Każde ciało zasługuje na szacunek, a bardzo restrykcyjne diety to forma autoagresji i brak szacunku do swojego ciała.
9. Aktywność fizyczna – poczuj różnicę. Nie katuj się morderczymi ćwiczeniami nastawionymi na spalanie tłuszczu. Po prostu poczuj to, co Twoje ciało chce Ci przekazać: jeśli lubisz tańczyć – postaw na taniec, jeśli lubisz pływać – zapisz się na basen, jeśli lubisz spacery – po prostu spaceruj.
10. Szanuj swoje zdrowie. Jedz to, co jest zdrowe dla Twojego organizmu. Pamiętaj jednak, że to nie jest tak, że jeden batonik zburzy pracochłonnie wypracowaną drogę do zdrowia. Ważny jest postęp, a nie perfekcja.
Jedzenie intuicyjne a dieta
Słowo dieta właściwie zawsze kojarzy się w pierwszej kolejności z odchudzaniem. A przecież to nic innego, jak sposób żywienia. Jedzenie intuicyjne nie każe nam więc zrezygnować z diety, ale z mentalności dietetycznej – czyli przymusu dopasowania się do obecnie panującego kanonu piękna.
Są oczywiście sytuacje, w których nie ma możliwości, żeby całkowicie zrezygnować ze szczegółowo ułożonych jadłospisów – w niektórych jednostkach chorobowych dietoterapia jest wręcz kluczowa. Nie znaczy to jednak, że nie możesz poprawić relacji ze sobą i z jedzeniem. Ułożony przez dietetyka plan żywieniowy nie powinien być uciążliwy, a Ty nie powinieneś/naś czuć się źle będąc na diecie.
Warto też dodać, że w niektórych przypadkach bazowanie na subiektywnych odczuciach organizmu może być problematyczne, a same odczucia mylnie interpretowane. Stąd też nie zawsze kluczowe jest natychmiastowe wyrzucenie absolutnie wszystkich diet do kosza, ale podjęcie odpowiedniej współpracy z psychodietetykiem, który pomoże wykształcić narzędzia potrzebne do zbudowania prawidłowej relacji z własnym ciałem, jedzeniem i dietą. Pamiętaj: drobnymi krokami do celu.
Źródła:
https://www.intuitiveeating.org/
B. Lewandowska, Koncepcje wyjaśniające znaczenie świadomości
odczuć cielesnych w profilaktyce i terapii otyłości, ROZPRAWY NAUKOWE Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, nr 48, s. 87-98
J.M. Warren, N. Smith, M. Ashwell, A structured literature review on the role of mindfulness, mindful eating and intuitive eating in changing eating behaviours: effectiveness and associated potential mechanisms, Nutrition Research Rewievs, t. 30, nr 2, s. 272-283
